Rõ ràng thất thu thuế TMĐT mang lại nhiều hệ lụy cho nền kinh tế nói riêng cũng như cho cả xã hội nói chung, vậy có phương pháp nào để giải quyết vấn đề vẫn tồn động bấy lâu nay ??
Dù thương mại điện tử (TMĐT) mang lại nhiều sự tiện lợi cho người tiêu dùng nhưng khi nhìn từ góc độ quản lý thuế thì phương thức tiêu dùng này mang lại không ít điều bất cập nhất là sự thất thu cho ngân sách nhà nước.
Tại sao nói thất thu thuế TMĐT gây nên nhiều hệ lụy lớn ??
Vì theo như Cục Thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế thì chính sự phát triển nhanh chóng cùng nhiều hình thức mới của TMĐT trong thời gian qua đã đặt ra vô số thách thức không nhỏ đối với cơ quan thuế. Rõ ràng việc quản lý các nguồn thu cũng như việc kiểm soát dòng tiền là không dễ dàng.
Nhất là với đặc thù của các nhà cung cấp hiên nay ở Việt Nam khiến hầu hết các hoạt động kinh doanh trên TMĐT chủ yếu là thông qua môi trường số và trên các ứng dụng internet. Các hình thức đăng ký, kê khai và nộp thuế truyền thống sẽ không còn phù hợp và khó thực hiện hơn trên nền tảng TMĐT.
Theo như nhận định của đoàn luật sư TP.HCM, tình trạng thất thu thuế từ TMĐT sẽ gây lên nhiều hệ lụy lớn nhất là trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ như hiện nay làm gia tăng mức độ phức tạp trong việc thu và quản lý thuế.
Trước đó là tạo ra tiền lệ xấu cho tổ chức có hành vi trốn thuế khi lợi dụng những hạn chế của pháp luật về TMĐT cũng như hành vi lách luật không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế với nhà nước. Kế đến là không đảm bảo công bằng trong việc hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của các tổ chức có nghĩa vụ phải nộp thuế.
Và một trong những nguyên nhân lớn dẫn đến việc thất thu thuế TMĐT chính là việc thu thuế TMĐT ở Việt Nam vẫn là “điểm đen” khi số lượng các cá nhân kinh doanh lớn, phức tạp nhưng ý thức tuân thủ pháp luật về thuế trong cộng đồng thì vô cùng hạn chế.
Đó là chưa kể, nhiều loại hình kinh doanh TMĐT hiện nay tại Việt Nam thường là không có cơ sở thường trú nên đặt ra nhiều thách thức cho các cơ quan quản lý khi không biết làm sao để xác định được đúng doanh thu, đúng lợi nhuận của những doanh nghiệp này.
Hệ lụy sau cùng đó là hệ thống pháp luật của Việt Nam liên quan đến các hoạt động TMĐT hiện nay vẫn chưa được đồng nhất và hoàn thiện. Chưa kể, công tác thanh kiểm tra hoạt động kinh doanh trên sàn TMĐT cũng khác xa với hoạt động thanh, kiểm tra việc kinh doanh truyền thống nên đặt ra những thách thức không nhỏ với công tác thu ngân sách nhà nước.
Có giải pháp để chống thất thu thuế TMĐT nào hiệu quả không ??
Trên thế giới hiện nay một số sàn TMĐT sẽ thông báo với người bán hàng là phải có trách nhiệm với các khoản thuế như thuế thu nhập, thuế doanh thu và thuế nhập khẩu. Và hầu hết các loại thuế trên đều được các sàn TMĐT thu hộ cũng như nộp cho cơ quan nhà nước thay cho người bán.
Trong khi đó tại Việt Nam, ý thức thực hiện thực hiện pháp luật về thuế TMĐT còn hạn chế rất nhiều, nên việc kiểm soát các đối tượng tự kê khai, tự nộp thuế trên các sàn TMĐT là vô cùng khó khăn, vì không chính xác nên hay dẫn đến việc các cơ quan thuế phải truy vết và yêu cầu nộp bổ sung.
Đó là chưa kể, việc thu thuế theo hình thức truyền thống cũng tốn rất nhiều nguồn lực, thời gian và chi phí đổi lại tổng số thu cũng không chiếm tỉ trọng lớn cho ngân sách nhà nước.
Chính vì thế Thông tư 40/2021/TT-BTC quy định về việc kê khai, nộp thuế với mục đích tránh thất thu thuế là vô cùng hiệu quả mà còn là công cụ tốt chống thất thu thuế TMĐT ở Việt Nam, nhưng các quy định và cơ chế cần được xây dựng một cách rõ ràng và thống nhất hơn giữa cơ quan thuế và sàn TMĐT.
Chính từ thực tế trên cho thấy, để có thể chống thất thu thuế từ các hoạt động kinh doanh qua sàn TMĐT nên đưa vào ngân sách nhà nước để có thể bình đẳng với kinh doanh truyền thống vẫn luôn là một bài toán khó.
Nhưng để có thể hạn chế thất thu ngân sách ở lĩnh vực này theo ACC PRO chính phủ cần xử lý nghiêm hơn các hành vi trốn thuế, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp luật, điều chỉnh lĩnh vực TMĐT. Đặc biệt Việt Nam mình cần tăng cường hợp tác hơn nữa với các tổ chức TMĐT và an ninh quốc tế để các công ty công nghệ cao có thể đẩy mạnh việc kiểm soát doanh thu của nhóm kinh doanh này.
