Việc phân chia di sản thừa kế luôn là vấn đề pháp lý được quan tâm, đặc biệt khi di sản không được định đoạt trong di chúc. Trong trường hợp này, liệu phần di sản đó có được chia theo hàng thừa kế theo quy định của pháp luật hay không? Bài viết này ACC PRO sẽ giải đáp chi tiết về quy định pháp luật hiện hành, giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi của các bên liên quan và cách xử lý các tình huống thừa kế chưa được chỉ định.
Phần di sản không được định đoạt trong di chúc có được chia theo hàng thừa kế?
Theo quy định tại Điều 649 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp. Thừa kế theo pháp luật tuân theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự do pháp luật quy định.
Những trường hợp áp dụng thừa kế theo pháp luật:
Theo Điều 650 BLDS 2015, thừa kế theo pháp luật được áp dụng khi:
- Không có di chúc.
- Di chúc không hợp pháp.
- Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc.
- Tổ chức, cơ quan được chỉ định làm người thừa kế không còn tồn tại tại thời điểm mở thừa kế.
- Người thừa kế từ chối nhận di sản hoặc không có quyền hưởng di sản.
Ngoài ra, thừa kế theo pháp luật cũng áp dụng cho phần di sản không được định đoạt trong di chúc, cụ thể:
- Di chúc không quy định cụ thể việc phân chia toàn bộ di sản.
- Phần di sản liên quan đến nội dung di chúc không có hiệu lực.
- Phần di sản liên quan đến người thừa kế đã mất, từ chối nhận hoặc không có quyền hưởng.
Kết luận: Phần di sản không được định đoạt trong di chúc sẽ được chia theo hàng thừa kế theo quy định pháp luật. Đây là cách giải quyết để đảm bảo quyền lợi của những người thừa kế hợp pháp.
Thứ tự thừa kế theo pháp luật quy định ra sao?
Theo Điều 651 BLDS 2015, thứ tự thừa kế theo pháp luật được xác định như sau:
Hàng thừa kế thứ nhất:
- Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
Hàng thừa kế thứ hai:
- Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết.
- Cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
Hàng thừa kế thứ ba:
- Cụ nội, cụ ngoại của người chết.
- Bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết.
- Cháu ruột của người chết mà người chết là bác, chú, cậu, cô, dì.
- Chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Quy tắc chia thừa kế:
- Người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng di sản nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, từ chối nhận di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc không có quyền hưởng.
Những tài sản thừa kế nào phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN)?
Theo khoản 9 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, các tài sản thừa kế thuộc diện chịu thuế TNCN bao gồm:
- Chứng khoán: cổ phiếu, quyền mua cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, chứng chỉ quỹ, cổ phần cá nhân trong công ty cổ phần.
- Phần vốn góp: trong công ty trách nhiệm hữu hạn, hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân, tổ chức kinh tế hoặc cơ sở kinh doanh cá nhân.
- Bất động sản: quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, các công trình xây dựng gắn liền với đất (kể cả hình thành trong tương lai), quyền thuê đất hoặc thuê mặt nước.
- Tài sản khác: ô tô, xe máy, tàu thuyền, du thuyền, máy bay, súng săn, súng thể thao…
Các trường hợp miễn thuế TNCN đối với tài sản thừa kế
Theo khoản 4 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, các trường hợp thừa kế giữa những người có quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân dưới đây được miễn thuế TNCN:
- Vợ với chồng.
- Cha mẹ đẻ với con đẻ; cha mẹ nuôi với con nuôi.
- Ông bà nội, ngoại với cháu nội, ngoại.
- Cha mẹ vợ/chồng với con rể/con dâu.
- Anh, chị, em ruột với nhau.
Phần di sản không được định đoạt trong di chúc sẽ được chia theo hàng thừa kế theo quy định của pháp luật. Thứ tự thừa kế và các trường hợp cụ thể đã được Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ ràng. Người thừa kế cần nắm chắc quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đặc biệt là những quy định về thuế đối với tài sản thừa kế.
Hãy kiểm tra kỹ lưỡng nội dung di chúc và phần di sản được thừa kế để thực hiện đúng quy định, tránh những tranh chấp hoặc nghĩa vụ tài chính không đáng có.
