Luật Thuế Giá trị Gia tăng (GTGT) là một trong những văn bản pháp luật quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng tại Việt Nam. Nhằm đảm bảo tính phù hợp với bối cảnh kinh tế – xã hội hiện nay và các cam kết hội nhập quốc tế, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế GTGT 2024 vào ngày 26/11/2024. Dự luật này mang lại nhiều điểm mới, từ điều chỉnh thuế suất, bổ sung các trường hợp miễn thuế, đến cải tiến điều kiện khấu trừ và hoàn thuế. Trong bài viết này, ACC PRO sẽ phân tích chi tiết những thay đổi trong Luật Thuế GTGT 2024 và thời điểm chính thức áp dụng.
Tổng quan về Luật Thuế Giá trị Gia tăng
Thuế GTGT là một loại thuế gián thu đánh trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Đây là nguồn thu quan trọng, đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước.
Vai trò của Luật Thuế GTGT:
- Đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.
- Điều tiết hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng.
- Thúc đẩy xuất khẩu và hỗ trợ các ngành nghề ưu tiên.
Với sự phát triển của nền kinh tế và yêu cầu từ các hiệp định thương mại tự do, Luật Thuế GTGT 2024 được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn, cải thiện khung pháp lý hiện hành và đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế.
Những điểm mới của Luật Thuế Giá trị Gia tăng 2024
(1) Điều chỉnh đối tượng không chịu thuế GTGT
Luật Thuế GTGT 2024 có những thay đổi quan trọng về các đối tượng không chịu thuế tại Điều 5:
Loại bỏ một số đối tượng không chịu thuế, bao gồm:
- Phân bón, máy móc thiết bị chuyên dùng cho sản xuất nông nghiệp.
- Tàu đánh bắt xa bờ.
- Các hoạt động kinh doanh chứng khoán như lưu ký, tổ chức thị trường chứng khoán.
Bổ sung đối tượng không chịu thuế:
- Hàng hóa nhập khẩu để ủng hộ, tài trợ cho hoạt động phòng chống thiên tai, dịch bệnh, thảm họa, chiến tranh theo quy định của Chính phủ.
- Sản phẩm xuất khẩu chế biến từ tài nguyên, khoáng sản sẽ không chịu thuế nếu nằm trong danh mục quy định của Chính phủ.
(2) Quy định mới về giá tính thuế
Điều 7 của Luật bổ sung và sửa đổi cách tính thuế cho một số trường hợp:
- Hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại: Giá tính thuế GTGT sẽ là 0 đồng nếu chương trình khuyến mại tuân thủ pháp luật về thương mại.
- Hàng hóa nhập khẩu:
- Giá tính thuế sẽ là trị giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có), thuế bảo vệ môi trường (nếu có) và các khoản thuế bổ sung khác.
- Quy định này thay thế cách tính hiện hành, chỉ bao gồm giá nhập tại cửa khẩu và các loại thuế liên quan.
(3) Thay đổi về thuế suất GTGT
Theo Điều 9, một số thay đổi về thuế suất bao gồm:
- Bổ sung đối tượng áp dụng thuế suất 0%:
- Vận tải quốc tế.
- Công trình xây dựng ở nước ngoài hoặc khu phi thuế quan.
- Hàng hóa bán tại cửa hàng miễn thuế và khu vực cách ly cho cá nhân đã làm thủ tục xuất cảnh.
- Điều chỉnh thuế suất từ 5% lên 10% đối với:
- Lâm sản chưa qua chế biến.
- Đường và phụ phẩm từ sản xuất đường (gỉ đường, bã mía, bã bùn).
- Thiết bị giảng dạy, nghiên cứu khoa học.
- Hoạt động văn hóa, thể thao, triển lãm.
- Chuyển từ không chịu thuế sang thuế suất 5% đối với:
- Phân bón.
- Tàu khai thác thủy sản.
- Một số máy móc và thiết bị chuyên dùng cho sản xuất nông nghiệp.
(4) Bổ sung trường hợp hoàn thuế GTGT
Theo Điều 15, cơ sở kinh doanh sản xuất hàng hóa chịu thuế suất 5% sẽ được hoàn thuế nếu: Thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ hết đạt từ 300 triệu đồng trở lên sau 12 tháng hoặc 4 quý.
(5) Thay đổi điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào
- Yêu cầu chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt: Tất cả hàng hóa, dịch vụ mua vào phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (trừ một số trường hợp đặc thù).
- Bổ sung các chứng từ được khấu trừ: Phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm hàng hóa cho các lô hàng xuất khẩu.
Khi nào Luật Thuế Giá trị Gia tăng 2024 chính thức áp dụng?
Chiều ngày 26/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế GTGT sửa đổi. Theo Điều 80 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015, Chủ tịch nước sẽ công bố luật trong vòng 15 ngày kể từ ngày thông qua. Do đó, toàn văn Luật Thuế GTGT 2024 dự kiến sẽ được công bố trước ngày 11/12/2024.
Lộ trình áp dụng:
- Sau khi công bố, các cơ quan quản lý sẽ ban hành các nghị định và thông tư hướng dẫn chi tiết.
- Thời điểm áp dụng chính thức sẽ được quy định cụ thể trong văn bản công bố.
Tác động của Luật Thuế GTGT 2024
Đối với doanh nghiệp:
- Quy định rõ ràng hơn về cách tính thuế, giá tính thuế và điều kiện khấu trừ thuế.
- Hỗ trợ hoàn thuế nhanh hơn đối với doanh nghiệp sản xuất hàng hóa chịu thuế suất 5%.
- Tăng áp lực tuân thủ các yêu cầu về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Đối với ngân sách nhà nước:
- Tăng nguồn thu từ các sản phẩm chuyển từ không chịu thuế hoặc thuế suất thấp sang thuế suất cao hơn.
- Minh bạch hóa quy trình tính thuế, tránh thất thu ngân sách.
Đối với người tiêu dùng:
- Một số sản phẩm thiết yếu như phân bón, máy nông nghiệp sẽ tăng giá do chuyển từ không chịu thuế sang chịu thuế suất 5%.
- Tuy nhiên, việc mở rộng các đối tượng áp dụng thuế suất 0% có thể giúp giảm giá thành một số dịch vụ xuất khẩu và vận tải quốc tế.
Luật Thuế GTGT 2024 mang lại nhiều thay đổi quan trọng, không chỉ điều chỉnh các quy định hiện hành mà còn phản ánh sự thích ứng của hệ thống pháp luật với bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Việc nắm rõ các điểm mới trong luật và thời gian áp dụng sẽ giúp doanh nghiệp và cá nhân thực hiện đúng nghĩa vụ thuế, đồng thời tận dụng tối đa các ưu đãi chính sách. Với các cải tiến đáng kể, Luật Thuế GTGT 2024 được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.
