Biểu thuế nhập khẩu là một công cụ quan trọng trong quản lý thuế quan, đóng vai trò điều tiết hoạt động thương mại quốc tế và thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, không ít người vẫn thắc mắc về khái niệm biểu thuế nhập khẩu và cách pháp luật quy định biểu thuế nhập khẩu ưu đãi. Bài viết dưới đây ACC PRO sẽ giải thích chi tiết biểu thuế nhập khẩu là gì, nguyên tắc xây dựng biểu thuế và các quy định liên quan đến biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo danh mục mặt hàng chịu thuế.
Biểu thuế nhập khẩu là gì?
Biểu thuế nhập khẩu là một bảng tập hợp các loại thuế suất áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam, được thiết kế để phục vụ mục tiêu quản lý thuế quan và điều tiết hoạt động thương mại quốc tế. Mặc dù pháp luật hiện hành không đưa ra định nghĩa chính xác về biểu thuế nhập khẩu, khái niệm này có thể được hiểu theo Điều 2 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016.
Vai trò của biểu thuế nhập khẩu:
- Quản lý thương mại quốc tế: Điều tiết hoạt động xuất nhập khẩu phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế quốc gia.
- Tăng nguồn thu ngân sách: Đảm bảo nguồn thu ổn định từ thuế quan.
- Thúc đẩy sản xuất trong nước: Khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu chưa sản xuất được trong nước và giảm nhập khẩu thành phẩm để bảo vệ ngành công nghiệp nội địa.
Tính pháp lý:
Biểu thuế nhập khẩu được ban hành dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật và tuân thủ cam kết trong các hiệp định thương mại quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Nguyên tắc ban hành biểu thuế nhập khẩu
Theo Điều 10 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016, việc ban hành biểu thuế nhập khẩu phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
Khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu cần thiết:
- Ưu tiên nhập khẩu các loại nguyên liệu, vật liệu, linh kiện mà trong nước chưa sản xuất được.
- Tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường.
Phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội:
- Đảm bảo chính sách thuế hỗ trợ cho các mục tiêu phát triển kinh tế.
- Tuân thủ cam kết quốc tế của Việt Nam, đặc biệt trong các hiệp định thương mại tự do (FTA).
Bình ổn thị trường và nguồn thu ngân sách:
- Giữ mức thuế suất hợp lý để không gây xáo trộn thị trường.
- Đảm bảo nguồn thu ngân sách ổn định từ hoạt động thương mại quốc tế.
Minh bạch và thuận lợi:
- Đơn giản hóa biểu thuế để dễ dàng áp dụng.
- Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người nộp thuế, đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực thuế quan.
Đồng nhất thuế suất:
- Áp dụng mức thuế suất giống nhau đối với hàng hóa có cùng bản chất, cấu tạo và công dụng.
- Thuế nhập khẩu giảm dần từ thành phẩm đến nguyên liệu thô, còn thuế xuất khẩu tăng dần từ thành phẩm đến nguyên liệu thô.
Quy định về biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo danh mục mặt hàng chịu thuế
Theo Điều 5 Nghị định 26/2023/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 15/07/2023), biểu thuế nhập khẩu ưu đãi được quy định tại Phụ lục II của Nghị định, bao gồm hai phần chính:
Mục I: Thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với 97 chương
- Phạm vi áp dụng:
- Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam.
- Quy định mức thuế suất ưu đãi áp dụng cho từng mã hàng (HS Code – 8 chữ số).
- Nội dung chính:
- Tên các phần, chương, và chú giải.
- Danh mục hàng hóa chi tiết và mức thuế suất áp dụng cho từng mặt hàng.
- Điều kiện áp dụng:
- Người khai hải quan phải kê khai mã hàng, mô tả hàng hóa theo đúng quy định.
- Trong trường hợp danh mục sửa đổi, bổ sung, mã hàng phải được cập nhật theo danh mục mới.
Mục II: Thuế suất ưu đãi đặc biệt cho một số mặt hàng thuộc Chương 98
- Áp dụng cho các mặt hàng đặc biệt:
- Các sản phẩm như bộ linh kiện ô tô, khung gầm đã gắn động cơ, thép hợp kim, chất làm đầy da, vải nylon đặc thù,…
- Yêu cầu đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc thông số kỹ thuật chi tiết.
- Quy định cụ thể:
- Phân loại, điều kiện và thủ tục áp dụng mức thuế suất ưu đãi đặc biệt.
- Mã hàng hóa phải được ghi rõ trong tờ khai hải quan.
Lựa chọn áp dụng thuế suất: Nếu hàng hóa đủ điều kiện áp dụng mức thuế suất ưu đãi đặc biệt theo Chương 98 và mức thuế suất ưu đãi thông thường, người nộp thuế có quyền lựa chọn mức thuế có lợi hơn.
Một số lưu ý khi áp dụng biểu thuế nhập khẩu ưu đãi
- Xác định chính xác mã hàng hóa: Tra cứu mã hàng hóa (HS Code) theo Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam để áp dụng đúng mức thuế suất.
- Đáp ứng đầy đủ điều kiện áp dụng: Đảm bảo hàng hóa nhập khẩu đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, thông số hoặc xuất xứ cần thiết để được hưởng mức thuế ưu đãi.
- Cung cấp đầy đủ chứng từ liên quan: Hóa đơn thương mại, vận đơn, giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), giấy phép nhập khẩu (nếu có).
- Cập nhật chính sách thường xuyên: Biểu thuế nhập khẩu và mức thuế suất có thể thay đổi theo chính sách mới, do đó cần cập nhật thường xuyên để tránh sai sót.
Biểu thuế nhập khẩu và biểu thuế nhập khẩu ưu đãi là công cụ quan trọng để hỗ trợ quản lý hoạt động thương mại quốc tế và thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Việc hiểu rõ nguyên tắc xây dựng biểu thuế, cách áp dụng thuế suất ưu đãi và các quy định liên quan giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, đồng thời tuân thủ đúng quy định pháp luật. Để đạt được hiệu quả cao nhất, doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật chính sách thuế mới và tuân thủ quy trình khai báo hải quan chính xác.
